Kata kunci: konsep perkahwinan, fungsi-fungsi perkahwinan, pertimbangan ekonomi dalam perkahwinan, manusia masyarakat dan budaya, sains sosial.
1.0
pengenalan
Perkahwinan merupakan sebuah institusi yang
membentuk suatu keluarga yang terdiri daripada lelaki (suami), wanita (isteri)
dan anak-anak hasil dari perkahwinan mereka. Ianya juga merupakan satu budaya
yang wujud di seluruh dunia dan meliputi sesebuah masyarakat atau komuniti
sesuatu tempat. Namun begitu, setiap masyarakat dan komuniti tersebut mempunyai
peraturan perkahwinan yang berbeza-beza dan berlainan caranya mengikut kebudayaan
mereka masing-masing yang menyelaraskan erti perkahwinan itu sebagai sesuatu
yang bersesuaian dengan faktor geografi dan budaya setempat.
Secara umumnya perkahwinan bukanlah suatu yang
mudah ditakrifkan. Namun dapat difahami
sebagai penyatuan dua pihak yakni lelaki dan wanita dewasa yang membenarkan
hubungan seks antara lelaki dan wanita terlibat sebagai pasangan suami isteri
dan mengatur hak-hak ekonomi antara mereka. Selain itu, perkahwinan dapat
difahami sebagai suatu hubungan yang mengikat antara dua orang yang diiktiraf
oleh penguasa/undang-undang atau diikat oleh agama dan kepercayaan dua pihak
yang terlibat.
Tujuan esei ini adalah untuk membincangkan
konsep perkahwinan, fungsi-fungsi perkahwinan dan pertimbangan ekonomi dalam
perkahwinan. Penulisan ini secara ringkas akan merangkumi perbincangan
berkaitan mas kahwin (bride price), bride service, dowry dan pertukaran
timbal balas yang merupakan aspek pertimbangan ekonomi dalam perkahwinan di
samping perbincangan berkaitan pengaturan hubungan seksual, pembahagian tugasan
dan pembelaan kebajikan anak-anak yang merupakan fungsi-fungsi perkahwinan.
2.0 KONSEP PERKAHWINAN
Perkahwinan bukanlah suatu konsep yang mudah
didefinisikan. Penggunaannya amat meluas dalam kalangan orang kebanyakan dan
ahli-ahli sains sosial, tetapi maknanya sering bergantung kepada konteks
budaya. Ferraro (2006) mendefinisikan
perkahwinan sebagai rangkaian majlis menurut adat yang menghasilkan suatu
pengisytiharan rasmi terhadap hubungan antara lelaki dan perempuan dewasa dalam
sesebuah keluarga. Definisi ini membawa maksud bahawa pasangan lelaki dan
wanita dewasa yang disatukan melalui ikatan perkahwinan yang diiktiraf
dibenarkan mengatur dan mengadakan hubungan seksual sebagai sepasang suami dan
isteri serta menyusun hak-hak ekonomi antara mereka.
A New Dictionary of Sociology pula mentakrifkan perkahwinan sebagai suatu
pertalian antara dua orang berlainan jantina yang
diperkenan/dipersetujui/diterima oleh kelompok masyarakat dengan jangkaan
pertalian yang dibina berkekalan sehingga kelahiran bayi.
Menurut Islam pula, perkahwinan adalah suatu
pertalian yang utuh dan kukuh dengan perantaraan akad nikah yang sah antara
lelaki dengan perempuan untuk mengharungi kehidupan berumahtangga sebagai suatu
pasangan suami dan isteri. Islam mensyariatkan perkahwinan dengan tujuan
mengembang-biakkan zuriat dan keturunan manusia melalui perhubungan kelamin
yang dihalalkan sebagai penyambung keturunan untuk kesejahteraan hidup di dunia
dan di akhirat.
Surah An-Nisa’ ayat 1, Allah subhanahu wa taala telah berfirman yang
bermaksud: “Wahai sekalian manusia! Bertaqwalah kepada Tuhan kamu yang telah
menjadikan kamu (bermula) dari diri yang satu (Adam), dan yang menjadikan
daripada (Adam) itu pasangannya
(isterinya Hawa), dan juga yang membiakkan dari keduanya – zuriat keturunan –
lelaki dan perempuan yang ramai...”
Menurut ajaran Islam juga, fitrah manusia
menuntut kepada hidup berpasang-pasangan. Lantas disyariatkan perkahwinan bagi
meraikan fitrah tersebut. Ia juga merupakan sunnah Rasulullah shallallahu `alaihi wasallam dan menjadi
suatu ibadat bagi mereka yang melakukannya. Kehidupan
yang baik, sempurna, dan penuh bertanggungjawab adalah suatu aturan yang dapat
dirasai oleh orang yang berkahwin. Rumah tangga dan ahli keluarganya merupakan
beban tanggungjawab yang perlu dipikul oleh orang yang berkahwin secara
keseluruhannya. Allah mengganjari pahala
terhadap segala perbuatan yang dilakukan demi kesejahteraan dan kebahagiaan
keluarga. Selain itu, bagi meneruskan dakwah
mengatasi masalah sosial dalam masyarakat, mewujudkan perpaduan dalam kalangan
umat Islam untuk melahirkan generasi yang soleh, Rasulullah shallallahu `alaihi wasallam menggalakkan
umatnya mengikut sunnahnya iaitu berkahwin (Konsep
perkahwinan dalam Islam, 2004).
Rasulullah shallallahu
`alaihi wasallam bersabda yang bermaksud: Daripada Anas radhiyallahu `anhu katanya, telah
bersabda nabi shallallahu `alaihi
wasallam bahawa perkahwinan adalah sunnahku, sesiapa yang benci sunnahku,
maka dia bukan dari golonganku.
3.0 FUNGSI-FUNGSI PERKAHWINAN
Perkahwinan yang membentuk institusi keluarga
memainkan pelbagai peranan dan fungsi untuk masyarakat. Fungsi-fungsi perkahwinan
adalah seperti mengatur hubungan seksual antara suami dan isteri, mengatur
pembahagian tugasan antara suami dan isteri dan memastikan kebajikan anak-anak
dibela sepenuhnya (Mohamed Yusoff Ismail,
Sarjit, Azahar Ahmad Nizar, & Sheith Faikis Abu Bakar, 2009).
3.1 HUBUNGAN SEKSUAL
Hubungan seksual yang yang
diatur secara stabil antara suami dan isteri untuk tujuan prokreasi (pembiakan)
adalah antara fungsi perkahwinan. Wanita secara kebiasaannya akan hamil apabila
terjadinya hubungan seksual antaranya dengan seorang lelaki. Hubungan seksual
atau persetubuhan ini jika tiada mekanisme pengawalannya boleh membawa kepada
kerosakan kepada masyarakat (Mohamed Yusoff
Ismail, Sarjit, Azahar Ahmad Nizar, & Sheith Faikis Abu Bakar, 2009).
Kehamilan atau reproduksi boleh
dikawal dengan perkahwinan yang sah di sisi undang-undang dan diterima
masyarakat. Oleh yang demikian, persetubuhan dan hubungan seks yang dilakukan
tanpa ikatan perkahwinan boleh dibanteras dengan menggunakan tindakan
undang-undang yang wujud mengikut budaya dan tempat masing-masing.
Justeru, jelas bahawa perkahwinan berfungsi
membenarkan perlakuan hubungan seks antara suami dan isteri dan melarang
perbuatan tersebut terhadap mereka yang tidak terikat dengannya. Tujuannya
ialah menghalang daripada kerosakan dalam masyarakat terus berleluasa seperti
kehamilan tanpa nikah dan gejala buang bayi tak sah taraf.
3.2 PEMBAHAGIAN TUGAS
Perkahwinan juga menyediakan mekanisme sosial yang mengatur pembahagian
tugas mengikut jantina. Kebanyakan masyarakat membahagikan pekerjaan mengikut
jantina. Contohnya dalam sesetengah masyarakat, golongan lelaki bertugas
mencari dan membekalkan makanan dan memberikan perlindungan keselamatan kepada
seluruh ahli keluarganya. Mereka akan keluar bekerja seperti memburu di hutan,
menjadi nelayan yang menangkap ikan di lautan atau melakukan aktiviti
perekonomian yang lain bersesuaian dengan kehidupan mereka. Manakala golongan
wanita menjalankan tugas sebagai pembantu dalam mendapatkan makanan dari tempat
yang berhampiran sekitar rumah dan kawasan yang tidak berbahaya (Abdullah Taib, 1985) .
Lazimnya, pembahagian tugasan
mengikut jantina ini dapat dilihat dengan mata kasar dalam aspek biologi dan
juga cara memperoleh rezeki apabila golongan lelaki kebiasaannya ditugaskan
dengan tugasan yang berat sesuai dengan biologinya seperti tugasan yang
mengkehendakinya untuk mengharungi perjalanan yang jauh, yang memerlukan kepada
penggunaan tenaga yang banyak seperti memburu dan menangkap ikan. Manakala
wanita pula melakukan tugasan yang tidak memerlukan kepada tenaga yang banyak
dan tugasan yang cenderung kecekapan melakukannya dimiliki oleh golongan wanita
seperti memelihara anak kecil, memasak dan menjahit pakaian (Abdullah Taib, 1985).
Perkahwinan telah menyelesaikan
permasalahan tugas dan tanggungjawab seorang lelaki dan wanita dalam sesebuah
keluarga. Pembahagian tugasan sebegini juga telah menjadi tradisi dan diterima
pakai oleh masyarakat dengan baiknya.
3.3 KEBAJIKAN ANAK-ANAK
Ketiga, perkahwinan berfungsi
dalam memastikan kebajikan anak-anak terjaga dan tidak terabai. Kebajikan yang
dimaksudkan merangkumi perkara dari aspek pendidikan anak-anak, kasih sayang
dan lain-lain keperluan (Mohamed Yusoff Ismail, Sarjit, Azahar Ahmad
Nizar, & Sheith Faikis Abu Bakar, 2009).
Lelaki dan wanita yang menjadi
ibu bapa dalam keluarga perlu memahami keperluan semasa anak-anak dan
melindungi mereka dari bahaya seterusnya bersungguh-sungguh memastikan diri
mereka bertanggungjawab dalam menyediakan perkara tersebut.
4.0 PERTIMBANGAN EKONOMI DALAM PERKAHWINAN
Pertimbangan ekonomi menjadi pendorong untuk
berkahwin bagi kebanyakan masyarakat. Perkahwinan juga menurut kebanyakan
anggota masyarakat bertujuan mendapatkan tenaga kerja dan memperkukuh hubungan
ekonomi, bukanlah untuk melakukan seks kerana kepuasan dalam seks terlalu mudah
didapatkan. Ungkapan yang terdapat dalam masyarakat Jerman berkaitan ekonomi
dalam ikatan perkahwinan mengatakan bahawa bukanlah seorang wanita itu
dikahwini oleh seorang lelaki, akan tetapi adalah satu ladang yang dikahwini
satu ladang atau seekor kerbau yang dikahwini seekor kerbau yang lain. Ungkapan
ini membawa maksud bahawa aspek ekonomi turut terlibat sama sebagai manfaat
yang dipertimbangkan dalam perihal perkahwinan satu-satu masyarakat (Abdullah Taib, 1985).
Perkahwinan dianggap sebagai suatu kontarak
yang mengikat suami dan isteri serta ahli keluarga mereka bagi kebanyakan
masyarakat. Pertimbangan ekonomi dalam bentuk pertukaran barangan dan
perkhidmatan adalah sebahagian unsur yang wujud di dalam kontrak ini. Pertukaran
ekonomi ini berlaku sebelum atau semasa perkahwinan dalam kebanyakan
masyarakat. Pertukaran ini dibahagi kepada empat iaitu mas kahwin, bride service, dowry, pertukaran timbal balas (Mohamed Yusoff Ismail, Sarjit, Azahar Ahmad Nizar, & Sheith Faikis
Abu Bakar, 2009).
4.1 MAS KAHWIN
Mas kahwin merupakan satu
daripada bentuk pertukaran ekonomi dalam perkahwinan. Ia merupakan pemberian
wang atau barang kepada keluarga pengantin perempuan atau kepada pengantin
perempuan itu sendiri dan keluarganya oleh pihak pengantin lelaki. Pemberi
mas kahwin adalah dari pihak keluarga lelaki manakala penerimanya adalah
berbeza-beza mengikut budaya masyarakat. Kesediaan dan sifat tanggungjawab
pengantin lelaki untuk mengahwini pengantin perempuan ditandai dengan pemberian
mas kahwin ini.
Lazimnya, menurut budaya moden masyarakat
sekarang, wang adalah bentuk bayaran pertukaran yang kerap digunakan. Namun
masih lagi terdapat budaya-budaya lain yang menggunakan haiwan peliharaan
ternakan dan bahan makanan seperti kerbau, kuda dan biri-biri sebagai bayaran
mas kahwin mereka. Selain itu, terdapat budaya yang memberikan barangan sebagai
mas kahwin. Barangan seperti tikar, selimut dan lembing sering digunakan
sebagai mas kahwin bagi budaya sebegini.
Misalnya, lembu digunakan sebagai pemberian
dalam perkahwinan bagi masyarakat Swazi di Afrika Selatan. Semakin tinggi
status sosial wanita yang hendak dikahwini, semakin banyak bilangan lembu yang
diberikan. Namun bilangan 12 ekor lembu adalah jumlah pemberian yang biasa
diterima oleh keluarga wanita dari kumpulan kebanyakan dalam masyarakat ini (Kuper, 1963). Selain itu, babi juga digunakan sebagai
pemberian perkahwinan kepada keluarga pihak pengantin perempuan bagi masyarakat
Ifugao di Filipina. Pemberian babi ini melambangkan bahawa perempuan itu
diterima sebagai isteri kepada lelaki. Manakala kain selimut tebal yang
merupakan keperluan setiap individu adalah pemberian yang digunakan pula dalam
masyarakat Eskimo (Abdullah Taib, 1985).
Walau bagaimanapun, kedudukan dan status
sosial wanita tidaklah direndahkan seperti hamba dalam masyarakat dengan
pembudayaan pemberian dan pertukaran yang berlaku dalam perkahwinan seperti
yang ditanggapi oleh masyarakat Barat. Bahkan ia adalah suatu bentuk mengangkat
martabat golongan wanita dan keluarganya. Mas kahwin memainkan peranan positif
yang pelbagai seperti memberi jaminan terhadap layanan baik yang akan diterima
oleh isteri sepanjang tempoh berumahtangga. Ia juga menjadi suatu mekanisme
yang baik dalam menstabilkan perkahwinan dengan mengurangkan risiko penceraian.
Mas kahwin juga berperanan sebagai satu simbolik penyatuan dua kerabat yang
besar dan juga sebagai satu bentuk mekanisme dalam mengesahkan perkahwinan
secara tradisional (Mohamed Yusoff Ismail,
Sarjit, Azahar Ahmad Nizar, & Sheith Faikis Abu Bakar, 2009)
4.2 BRIDE SERVICE
Seterusnya, bentuk pertukaran ekonomi dalam perkahwinan adalah bride service iaitu pemberian khidmat
kepada bakal isteri atau golongan keluarga isteri oleh lelaki yang ingin
berkahwin. Pemberian khidmat oleh pengantin lelaki kepada pihak bakal
isteri merupakan satu jenis perkhidmatan yang memerlukan pengantin lelaki untuk
berkhidmat kepada keluarga wanita tersebut samada sebelum atau selepas
perkahwinan berlangsung. Tempoh berakhirnya sesuatu perkhidmatan yang
dilaksanakan adalah berbeza mengikut budaya dan masyarakat tertentu. Ada yang
selesai dalam tempoh hanya beberapa bulan dan ada yang selesai selepas beberapa
tahun selepas perkahwinan. Tempoh masa perkhidmatan ini adalah ditentukan oleh
keluarga pihak wanita. Misalnyanya, pengantin lelaki dalam masyarakat Eskimo di
Alaska perlu berkhidmat untuk bapa mertuanya selepas perkahwinan sebagai menyelesaikan
tanggungjawabnya. Hal ini bagi membuktikan, bahawa lelaki tersebut sanggup dan
mampu menjaga anaknya nanti. Tugas yang selalu dilaksanakan oleh kelompok ini
ialah menangkap singa laut (Abdullah Taib, 1985) .
Kebiasaannya masyarakat yang berskala kecil
dan hidup secara nomad menggunakan bride
service sebagai pertimbangan ekonomi dalam perkahwinan berbanding pemberian
mas kahwin. Hal ini kerana golongan ini tidak mengumpul barangan dan wang.
Tambahan pula kemahiran seperti berburu haiwan adalah kemahiran yang diperlukan
dalam memastikan kelangsungan hidup mereka menjadikan skop bidang perkhidmatan
bersifat objektif. Lantas, perkhidmatan ini dilaksanakan bertujuan menggantikan
mas kahwin.
4.3 DOWRY
Dowry dimaksudkan sebagai wang, harta atau barangan bernilai
yang diberikan oleh keluarga pengantin perempuan kepada pengantin lelaki atau
keluarganya pada masa perkahwinan. Kebanyakan budaya menyatakan bahawa dowry tidak hanya membantu mengukuhkan
hubungan antara keluarga pengantin lelaki dan pengantin perempuan tetapi juga
berfungsi memperkuat peranan keluarga dan peranan jantina (New Dictionary of Cultural Literacy, Third Edition, t.t).
Amalan dowry adalah sinonim dengan masyarakat di India. Dowry merupakan barangan berharga/tahan
lama, wnag tunai dan hartanah yang diberikan kepada pengantin lelaki, ibu
bapanya atau ahli keluarganya yang lain oleh pihak keluarga pengantin perempuan
sebagai syarat untuk melangsungkan perkahwinan. Pada asasnya, dowry berbentuk bayaran tunai atau
sejenis hadiah yang diberikan kepada keluarga pengantin lelaki bersama-sama
penyerahan pengantin perempuan termasuk barang kemas, peralatan elektrik,
perabot, peralatan tidur dan lain-lain barangan rumah yang membantu pasangan
hidup berumahtangga (Dowry system in India, t.t).
Pemberian dowry telah dilarang di India kerana difikirkan memberi bebanan
kewangan yang besar kepada keluarga pengantin perempuan. Wujud sebilangan kes
jenayah yang meletakkan wanita dalam situasi berbahaya bermula dari gangguan
emosi yang besar, kecederaan sehinggakan kepada kematian akibat daripada
pengamalan sistem pemberian dowry di
sana.
Kematian
akibat dowry atau lebih dikenali
sebagai dowry death merupakan suatu
jenayah yang menjurus kepada kematian golongan wanita samada mereka dibunuh
oleh keluarga lelaki atau mereka membunuh diri disebabkan tidak dapat bertahan
dengan gangguan dan penyeksaan yang berterusan oleh suami dan mertuanya.
Perkara ini terjadi apabila pihak pengantin lelaki dan keluarganya tidak
berpuas hati dengan nilai dan jumlah dowry
yang diterima dan ingin memeras keluarga pengantin perempuan dengan meletakkan
nyawa pengantin perempuan sebagai taruhan. Sebanyak 8391 jumlah kematian yang
dilaporkan berlaku di India disebabkan kes sebegini pada tahun 2010. Dowry death juga berlaku di beberapa
tempat yang masyarakatnya mengamalkan sistem pemberian dowry. Misalnya Pakistan, Bangladesh, Iran dan Australia (Dowry death, t.t).
Pemberian dowry
yang selalunya ditetapkan dengan kadar jumlah yang tersangat tinggi dan
didasarkan kepada kepentingan perseorangan dan budaya semata-mata bukan sahaja
mengakibatkan pelbagai masalah dan kerosakan dalam masyarakat, malah turut
mengakibatkan ramai wanita di India tidak berkahwin kerana tidak mampu untuk menyediakan
dowry tersebut. Antara kerosakan lain
yang wujud dalam masyarakat termasuklah pembunuhan bayi-bayi perempuan oleh
keluarganya kerana tidak sanggup menanggung derita dan sengsara mengumpul dowry. Hal-hal negatif yang berkaitan
dengan pengamalan dowry telah menyebabkan amalan ini dilarang
dikebanyakan tempat secara undang-undangnya. Namun larangan ini tidak dapat
menghalang masyarakat-masyarakat yang berpegang teguh dengan budaya daripada
mengamalkannya mahupun secara salah dari aspek undang-undang (illegal practices).
4.4 PERTUKARAN TIMBAL BALAS
Pertimbangan ekonomi dalam
perkahwinan yang seterusnya adalah pertukaran timbal balas atau disebut juga
sebagai pertukaran hadiah. Masyarakat pribumi Amerika dan di rantau Pasifik
mengamalkan pertukaran timbal balas sebagai satu pertukaran ekonomi dalam perkahwinan.
Ahli keluarga suami dan isteri terlibat dalam pertukaran hadiah ini yang
dilakukan secara sama rata. Persekutuan dan penyatuan dua buah keluarga besar
merupakan penekanan yang dititikberatkan dalam pengamalan pertukaran ini, bukan
semata-mata penyatuan antara seorang lelaki dan seorang isteri (Mohamed Yusoff Ismail, Sarjit, Azahar Ahmad Nizar,
& Sheith Faikis Abu Bakar, 2009).
Sebahagian masyarakat yang
berbudaya sebegini menuntut kepada persetujuan antara kedua-dua belah pihak
pengantin lelaki dan perempuan. Kadar nilai dan jumlah hadiah yang dimahukan
akan ditentukan dan dipersetujui bersama dan selalunya nilai pertukaran yang
berlaku adalah hampir sama antara keduanya. Misalnya, di Pulau Andaman, kaum
keluarga kedua-dua belah pihak akan bertemu dan melakukan pertukaran barangan
hadiah yang terdiri daripada makanan atau barang tertentu sebaik sahaja seorang
lelaki menyatakan hasrat ingin mengahwini seorang wanita. Pertukaran ini
dilakukan oleh kedua keluarga terlibat sehinggalah perkahwinan berlangsung.
Kebiasaannya, pihak ketiga akan dipertanggungjawabkan sebagai orang tengah bagi
menghantar hadiah oleh pihak keluarga (Abdullah
Taib, 1985).
5.0 KESIMPULAN
Konklusinya, secara umum setiap masyarakat
mempunyai aturan perkahwinannya sendiri mengikut budaya mereka tersendiri. Hal
ini termasuklah kebenaran melakukan hubungan seks dan amalannya bagi pasangan
yang sudah berkahwin samada secara sosial ataupun secara sah di sisi
undang-undang. Selain itu, tanggungjawab ekonomi antara seorang lelaki dengan
seorang wanita amatlah ditekankan oleh institusi perkahwinan. Hubungan ini
adalah hubungan yang berterusan. Wujud aturan timbal balik dan juga
tanggungjawab antara suami isteri dan antara mereka dengan anak mereka hasil
daripada hubungan ini. Perkara yang paling penting dilihat dalam perkahwinan
adalah perlakuan hubungan seks antara lelaki dan perempuan serta jalinan
hubungan ekonomi antara mereka adalah dibenarkan oleh institusi perkahwinan. Sebahagian
besar masyarakat di dunia ini berkahwin menjadikan institusi perkahwinan
sebagai suatu institusi sejagat. Jelas di sini bahawa sekiranya perkahwinan
tidak memberikan faedah ataupun kebaikan kepada anggota masyarakatnya, ia tidak
mungkin wujud perkahwinan dalam semua masyarakat.
Faedah dan kebaikan yang diperolehi daripada
perkahwinan adalah seperti manfaat dalam memuaskan kehendak seks melalui jalan
yang dibenarkan samada secara sosial, agama mahupun undang-undang. Perkahwinan
juga memberikan manfaat tenaga kerja dalam kehidupan melalui agihan dan pembahagian
tugasan yang dilakukan yang kebiasaannya berkaitan dengan biologi dan sistem
pencarian makanan. Dua aspek ini telah membahagikan tugasan mengikut jantina di
mana lelaki secara tradisinya akan melakukan aktiviti tugas yang lebih berat
dan lebih mencabar berbanding wanita. Namun tidak menunjukkan bahawa
pembahagian tugas dilakukan secara tidak adil malahan masing-masing ditugaskan
secara bersesuaian mengikut kebolehan dan budaya masing-masing. Melalui
perkahwinan, permasalahan pembahagian tugasan dapat diselesaikan. Selain itu,
institusi perkahwinan juga memberi manfaat dalam menjamin kebajikan dan
keselamatan anak-anak hasil daripada perkahwinan suami dan isteri tersebut.
Akhir sekali, perkahwinan melibatkan
pertimbangan ekonomi dalam bentuk pertukaran samada wang, barangan ataupun
perkhidmatan. Pertukaran ekonomi ini dibahagikan sebagai mas kahwin, bride service, dowry dan pertukaran timbal balas. Mas kahwin adalah pemberian wang
atau barangan yang diberikan kepada keluarga pengantin perempuan. Bride service merupakan perkhidmatan
yang dilakukan oleh pengantin lelaki kepada keluarga pengantin perempuan yang
kebiasaannya kedua-dua pihak adalah dari masyarakat yang hidup secara nomad dan
berburu adalah untuk kelangsungan hidup. Dowry
pula adalah amalan sesetengah budaya di mana pihak pengantin perempuan
memberikan wang, barangan dan lain-lain keperluan rumah kepada keluarga
pengantin lelaki. Barangan ini digunakan oleh pasangan lelaki dan perempuan
bagi memulakan rumahtangga yang baru dibina. Ketidakpuasan hati pihak keluarga
lelaki terhadap jumlah dan nilai dowry yang
diterima boleh mengancam keselamatan dan nyawa pengantin perempuan. Pengantin
perempuan selalunya akan dianiayai oleh keluarga lelaki dan akhir sekali
dibunuh kerana tuntutan dowry yang tinggi
tidak ditunaikan. Fenomena ini dipanggil sebagai dowry death. Pertukaran timbal balas pula adalah pertukaran hadiah
antara kedua-dua pihak keluarga yang nilainya telah dipersetujui bersama.
Tuntasnya dapat disimpulkan bahawa institusi
perkahwinan wujud di serata dunia dengan berbeza-beza upacaranya mengikut
budaya dan masyarakat, namun fungsinya sama dalam menyempurnakan manusia
sebagai seorang insan sosial.
6.0 RUJUKAN
Abdullah Taib. (1985). Asas-asas antropologi.
Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Dowry death. (t.t). Didapatkan November 3, 2017, daripada Wikipedia:
https://en.wikipedia.org/wiki/Dowry_death
Dowry system in India. (t.t). Didapatkan November 3, 2017, daripada Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Dowry_system_in_India
Ferraro, G. (2006). Cultural
anthropology: An applied perspective (6th ed.). Belmont: Thomson
Wadsworth.
Konsep perkahwinan dalam
Islam. (2004, April 19). Didapatkan dari Portal
komuniti ukhwah.com: http://ukhwah.com/ukhwah/print.php?sid=1093
Kuper, H. (1963). A South
African Kingdom: The Swazi. New York: Holt, Rinehart and Winston.
Mitchell, G. D. (Ed.).
(1979). A new dictionary of sociology. London: Routledge and Kegan
Paul.
Mohamed Yusoff Ismail, Sarjit,
S., Azahar Ahmad Nizar, & Sheith Faikis Abu Bakar. (2009). Modul
ABXM1103 Manusia, masyarakat dan budaya (ed. 1). Kuala Lumpur: Open
University Malaysia (OUM).
New Dictionary of Cultural
Literacy, Third Edition. (t.t). (The American Heritage) Didapatkan
November 2, 2017, daripada Dictionary.com:
http://www.dictionary.com/browse/dowry
